Hoa Bướm

Hoa Păng-xê xinh đẹp

Đủ màu xanh, tím, vàng...
Như cầu vồng bảy sắc
Nhuộm hoàng hôn mênh mang.
(Thomas J.Ouseley)

Tên tiếng Việt : Hoa Bướm, Păng-xê, Tử La Lan
Tên tiếng Anh : Pansy
Tên tiếng Pháp : Pensée
Tên Latin : Violatricolor

Biệt danh : "Heartsease" - Sự thanh thản
Biểu tượng : Vật kỷ niệm

Ý nghĩa : Tương tư

Thông điệp : Nhớ về em (Thinking of You); Người đã chiếm giữ mọi ý nghĩ của tôi

Hoa Bướm, có lẽ vì cánh hoa nhiều màu sắc, mỏng mượt như nhung và có hình dạng như con bướm đang đậu trên cành. Hoa Bướm còn được gọi là Tử La Lan, nhưng thông dụng hơn là hoa Păng-xê. Tên Păng-xê có nguồn gốc từ "Pensée" trong tiếng Pháp (sự tơ tưởng, nhớ nhung). Chữ "tricolor" trong tên Latin Violatricolor là "ba màu" và Viola do hoa thuộc họ hoa tím Violet.Tuy số lượng ba màu ở mỗi hoa không bao giờ thay đổi và đã trở thành đặc trưng của hoa Pensée, nhưng ba màu này được "tổ hợp ngẫu nhiên" từ các màu tím, đen, đỏ, vàng, xanh, trắng, cam để tạo nên nhiều giống hoa Pensée với những màu sắc lạ, rất hấp dẫn.

Người đời đã yêu mến tặng cho loài hoa này nhiều biệt danh khác nhau, mà quen thuộc nhất có lẽ là "Heartsease", bởi vì người ta tin rằng những cánh hoa hình trái tim này có phép màu tình yêu kỳ diệu, có thể chữa lành những trái tim tan vỡ, an ủi những nỗi đau tình yêu, và nhất là, nếu bạn luôn giữ chúng bên mình thì bạn sẽ chắc chắn nhận được tình yêu của người mình yêu. (Trời, thật thế này thì chẳng ai phải "chết trong lòng một ít" khi yêu nữa các bác nhỉ! Hihihi ).Pansy là một thành phần trong "Bùa Yêu" của người Celt (ở Anh). Chính Shakespeare cũng đã đưa ý tưởng này vào trong vở kịch nổi tiếng "Giấc Mộng Đêm Hè" - với vài giọt nước cốt hoa Pansy nhỏ lên mắt khi say ngủ, Titania đã yêu "sinh vật đầu tiên mà nàng nhìn thấy".

Theo một truyền thuyết của Đức, ngày xưa Pansy có mùi hương thơm ngào ngạt. Người ta kéo nhau đi từ hàng dặm xa đến chỉ để được ngửi mùi hương đó. Nhưng chính vì vậy mà lớp cỏ xung quanh bị giẫm nát, tàn phá. Pansy cầu xin Chúa giúp đỡ những ngọn cỏ mong manh đó. Thế là, từ đó, Chúa lấy đi hương thơm của Pansy, nhưng bù lại cho nó một vẻ đẹp tuyệt vời.

Păng-xê là một bông hoa Tình Yêu làm người ta liên tưởng đến thánh Valentine. Từ lâu, bông hoa đã được những người đang yêu trao gửi cho nhau như lời nhắn nhủ thương nhớ "Thinking of You". Tuy nhiên, theo dân gian, người ta cho rằng không nên hái đóa hoa Păng-xê khi trên nó có đọng giọt sương, bởi vì như thế có thể gây nên cái chết của người yêu và rất nhiều nước mắt sẽ phải tuôn rơi...

Gửi tặng em hoa Păng-xê tươi trẻ
Vàng như ánh dương, tím tựa trời đêm
Kỷ niệm ùa về khúc hát dịu êm
Bằng ánh sáng rõ ràng và dào dạt
Những giấc mơ hoang những ngày tẻ nhạt
Tiếc núi vô bờ hoài niệm khôn nguôi
Với Păng-xê xin được nói cùng người
Hoa thanh thản một trái tim thi sĩ
Hoa khơi gợi một hướng về suy nghĩ
Hãy nhận và trao yêu quý ngọt ngào
(Sarah Dowdney)

Hoa Pensée ở Đà Lạt

Cảm nhận của mỗi người dù thế nào cũng rất quý mà .
Suy nghĩ của mỗi người là 1 bông Pensée đẹp nhất. (Canetone0901)

Hoa pensée được đưa từ Pháp vào nước ta hồi đầu thế kỷ 20 và đã thích nghi với một số nơi như Sapa, Ba Vì, Tam Đảo và các tỉnh Tây Nguyên. Đặc biệt, Đà Lạt với điều kiện khí hậu quanh năm mát mẻ, ôn hòa đã được coi là quê hương thứ hai của loài hoa này.

Hoa pensée có cánh mỏng như cánh bướm, tên khoa học Viola tricolor Linn., nghĩa là loài hoa có ba màu thuộc loại hoa tím (Violaceae). Tuy số lượng ba màu ở mỗi loài hoa không bao giờ thay đổi và đã trở thành đặc trưng của hoa pensée, nhưng ba màu này được "tổ hợp ngẫu nhiên" từ các màu đen, đỏ, vàng, xanh, trắng, cam, để tạo nên nhiều giống hoa pensée với những màu sắc lạ, rất hấp dẫn.

Theo truyền thuyết, pensée là tên một sứ thần có tư duy sâu sắc và có cách ứng xử tế nhị... Ngày nay, người đàn ông nào tặng hoa pensée cho một phụ nữ là có ý khẳng định tình cảm và hy vọng của mình. Còn người phụ nữ nào nhận hoa pensée thì điều cô ấy muốn nói là: "Tôi đang trong sự mong chờ về một điều gì đó"...

Ở Đà Lạt hoa pensée gần như có quanh năm, nhưng đẹp nhất là vào những tháng mùa khô, trời nắng hanh, se lạnh... Du khách hay gặp pensée ở vườn Bích Câu, thác Prenn, thung lũng Tình Yêu... nhưng trước đó nó được trồng nhiều ở trạm khí tượng và khảo cứu nông nghiệp Dankir, khách sạn Palace và Trường Lycée Yersin... Lứa tuổi "mực tím" cũng rất thích loài hoa này, hay ép hoa pensée vào trong sách vở, lưu bút và vì thế ở Đà Lạt hoa pensée còn có tên là hoa học trò.

Hoa pensée được trồng bằng hạt, giâm cành hoặc có thể bằng công nghệ cấy mô. Nhưng nhìn chung các nghệ nhân và nhà sản xuất hoa vẫn thích trồng pensée từ hạt, vì mỗi lô hạt giống của loài cây này đều luôn chứa những bất ngờ, thú vị... Hạt hoa pensée rất quý, thường nhập từ Pháp, Hà Lan và gần đây đồng bào ở Bắc Mỹ cũng đã gửi giống về...

HOÀNG NGUYỄN
Nguồn: Tuổi Trẻ Chủ Nhật, 1999

Pansy Flower Photos

The Pansy Flower Fairy